آهک خوراکی از فراوری و تصفیه سنگ آهک تولید می شود. اهک خوراکی که به انگلیسی به آن Food grade hydrated lime گفته می شود. برای استفاده در مصارف خوراکی و تهیه مواد غذائی بکار می رود. این نوع آهک فاقد هر گونه مواد سمی و فلزات سنگین است و از نظر شیمیایی دارای فرمول مولکولی هیدروکسید کلسیم می باشد. آهک خوراکی از لحاظ ظاهری شبیه به آرد است و باید کاملا سفید رنگ و فاقد دانه های سیاه و رنگی و بوی نامطبوع باشد.
اگرچه بیشترین زمینه مصرف آهک در امور ساختمانی و صنعتی است ، اما این محصول برای موارد بهداشتی و خوراکی هم کاربرد دارد. در بسیاری از کشور های جهان از جمله کشور ما ایران ، این محصول برای تهیه مواد غذائی به صورت غیر مستقیم بکار می رود. برای مثال در آمریکا از آهک خوراکی به منظور آماده سازی ذرت پوست کنده و غنی شده استفاده می کنند و در کشور هند ، نوعی دسر بسیار رایج و پرطرفدار به نام پان را با آن تهیه می نمایند. در ایران هم پخت مربا با آهک یکی از روش های رایج است.
نحوه مصرف آهک خوراکی
آهک برای موارد خوراکی باید به صورت محلول استفاده شود. آهک نوعی ماده کربناته است یعنی از کربنات کلسیم تولید می شود و در آب نامحلول می باشد و پس از مدتی که از ترکیب آن با آب گذشت ، ته نشین خواهد شد. اهک یک ماده قلیایی است پس محلول تهیه شده با آن که آب آهک نام دارد هم خاصیت قلیایی پیدا می کند. آب آهک یک محلول شیری رنگ با بوی خاک و خاصیت قلیایی است. که پس از مدتی و با ته نشین شدن آهک ، شبیه به آب بی رنگ و زلال می شود.
آهک به هیچ شکلی قابل مصرف خوراکی برای انسان نیست و در صورت خورده شدن ، مشکلات گوارشی مختلفی را ایجاد خواهد نمود. نحوه مصرف این ماده به این صورت است که مواد خوراکی را برای مدت زمان مشخصی در آن می خوابانند و سپس مواد خوراکی را باید چندین مرتبه آبکشی می کنند تا آهک آن کاملا شسته شود. هدف از مصرف آهک خوراکی ، تاثیرات مثبتی است که بر روی مواد غذائی باقی می گذارد. این تاثیرات عبارتند از حفظ شکل ظاهری خوراکی ها پس از پخت و نیز حفظ مواد مغذی موجود در خوراکی ها نظیر پروتئین که موجب غنی شدن مواد غذائی می شود.
کاربرد و موارد مصرف
در کشور ما آهک برای پخت مربا کاربرد زیادی دارد. معمولا میوه هایی که بافت لطیف و ضعیفی دارند ، پس از پخت له می شوند و ظاهر زیبای خود را در مربا از دست می دهند. مصرف آهک خوراکی برای پخت مربا می تواند ظاهر میوه های داخل مربا را پس از پخت حفظ کند.
دیگر کاربرد آهک خوراکی برای تهیه ترشی و شور است. باقی ماندن طولانی مدت سبزیجات ، صیفی جات و خیار در داخل سرکه و آب نمک می تواند سبب تخریب ظاهری آنها شود که در نتیجه شکل زیبایی نخواهد داشت. خیساندن این سبزیجات در داخل آب آهک ، پیش از تهیه ترشی و خیار شور سبب افزایش انسجام بافت آنها خواهد شد و حالت ترد تری هم به این مواد غذائی می دهد.
کارخانجات تولید قند و شکر پس از استخراج شهد قند ، باید آن را تصفیه کننده تا مواد ناخالص و آلودگی ها جداسازی شود. آهک خوراکی را در فرایند تصفیه شهد قند با اسید سولفوریک ترکیب می کنند تا ترکیب جدیدی به نام فسفات کلسیم ایجاد شود. فسفات کلسیم مانند یک تور ماهی گیری عمل می کند و مواد ناخواسته معلق در شهد قند را گیر انداخته و ته نشینی می کند تا به راحتی جداسازی شوند.
آهک هیدراته در تهیه آب میوه هم کاربرد دارد و به عنوان یک ماده نگهدارنده و نیز برای غنی سازی آب میوه استفاده می شود. آهک حاوی مقداری کلسیم است و در کنار دیگر مکمل ها نظیر سیترات ، مالت و لاکتات ، افزودنی مناسبی برای بدن ما می باشد. همچنین خاصیت قلیایی آن سبب می گردد تا از آب میوه در مقابل اسیدی و فاسد شدن محافظت نماید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
