خاک رس نتیجه هوازدگی و فرسایش بسیار آهسته ی سنگ های حاوی مواد معدنی معروف به فلدسپارها و میکاهاست و حاوی عناصری مانند سیلیکا (Si)، آلومینا (Al)، مقادیری اکسید فلزات و مواد ارگانیک است.
نقش خاک رس در تولید مصالح ساختمانی
1. آجر
خاک رس در سراسر جهان به عنوان ماده اولیه مصالح ساختمانی استفاده می شود. از کاربرد خاک رس در صنعت ساختمان می توان به تولید آجر اشاره کرد. خاک رس مصرفی جهت ساختن آجر باید به گونه ای باشد، که مخلوط آن با آب خاصیت پلاستیسیته ( plasticity )، قابلیت شکل پذیری و قالب گیری را داشته و مقاومت کششی لازم جهت حفظ شکل خود پس از قالب ریزی را دارا باشد و بتوانند ذرات آن در درجه حرارت بالا به یکدیگر جوش ( fuse ) بخورند.
2. سفال و کاشی
از دیگر موارد کاربرد خاک رس در ساختمان تولید ملات خاک رس، لوله ها، تجهیزات جانبی و کاشی است. Tile( سفال _ کاشی ) همانند آجر از خاک رس تشکیل می شود. با این تفاوت که کاشی های رسی برعکس آجر واحدهای توخالی هستند. انواع مختلف کاشی؛ کاشی تیغه، کاشی پشتیبان، کاشی پوستی، کاشی نما و… را شامل می شود. به عنوان مثال از کاشی نسوز (Fireproofing tile ) در یکی از روش های عایق کاری فولاد ساختمانی استفاده می شود. اینگونه که فولاد را با این نوع کاشی احاطه می کنند. میزان سرعت گسترش آتش به مقدار کاشی که استفاده می شود بستگی دارد.
3. سرامیک
محصول تولید شده در اثر حرارت دیدن خاک رس سرامیک نامیده می شود که با توجه به درجه حرارت کوره، خواص متفاوتی را دارا می شود. مواد معدنی موجود در خاک رس تعیین کننده رنگ محصول پس از پختن در کوره هستند. سرامیک ها همچنین با روکش مخصوص آماده شده که قبل از آتش افروختن استفاده می شود. نیز رنگ آمیزی می شوند. بر اساس برخی از تخمین ها، محصولات ساختمانی خاک رس تقریبا ۵۰% از کل بازار سرامیک را تشکیل می دهد.
تنوع رنگی خاک رس در معماری
به لطف طیف گسترده ای از رنگ ها، شکل ها و سطوح موجود آجرها و سفال ها کاربرد خاک رس در ساختمان در مقوله زیبایی شناسی بسیار حایز اهمیت است. طیف رنگ از فوق العاده سفید تا قرمز کلاسیک و سیاه زغال سنگی است. انواع موجود سطوح؛ سطوح خشن، صاف و لعابدار را شامل می شود.
ویژگی های خاک رس
خاک رس تا زمانی که خشک است خاصیت چسبندگی ندارد اما به محض اختلاط با آب و تشکیل گل، چسبناک می شود. هنگامی که خشک شود و در معرض حرارت قرار گیرد سخت و شکننده می شود.
خاک رس از استحکام، ثبات و دوام خوبی برخوردار است. به علاوه این ماده به طور نسبی عایق حرارتی خوبی را نیز فراهم می کند.
استفاده از خاک رس چه مزایایی دارد؟
ساختمان ساخته شده از آجر رسی می تواند به سرعت و انعطاف پذیری ساخته شود و این سبب صرفه جویی هم در وقت و هم در هزینه می شود. باد، آب و هوا، گرما و یخبندان قادر به آسیب رساندن به مصالح ساختمانی تشکیل شده از خاک رس نیستن . در نتیجه هزینه های نگهداری و خدمات آن ها کم است. با توجه به خاصیت عایق بندی مطلوب آنها، این نوع مصالح به صرفه جویی در هزینه های انرژی نیز کمک می کند.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید.
